Witajcie w 5 tygodniu #historycznepiątki 🗺️ ⏳
Dzisiaj wracamy do początków turystki w Mielnie.
Turystka w historii Mielna jest zakorzeniona od bardzo dawna, a jej początki sięgają połowy XIX wieku. Jednak początki podróżowania i turystyki sięgają już starożytności. Ludzie podróżowali nie tylko do miejsc związanych z kultem religijnym, ale także do miejsc związanych ze sportem – w starożytnej Grecji podróżowano do Olimpii specjalnie na starożytne igrzyska olimpijskie czy do Rzymu, aby zobaczyć walki gladiatorów.
Thomas Cook stał się pionierem turystyki i wypoczynku. Założył on w Anglii pierwsze biuro podróży i był organizatorem pierwszej zorganizowanej wycieczki, która odbyła się pociągiem na trasie Leicester–Loughborough. Początkowo podróżowano do historycznych miast takich jak : Rzym, Paryż czy Wenecja. Jednak z biegiem czasu gdzieniegdzie można było usłyszeć o leczniczych właściwościach kąpieli wodnych. Co przełożyło się na ciekawości ludzi i początek podróżowania do nadmorskich miasteczek.
Letnicy zaczęły spędzać czas w nadmorskich kąpieliskach w tym w Mielnie, a właściwie w Großmöllen już XIX wieku. Großmöllen leżało we wschodniej części Prus w prowincji Pomorze (niem. Provinz Pommern) w rejencji koszalińskiej (niem. Regierungsbezirk Köslin). Małe miasteczko z dala od zgiełku przyciągało turystów z wielkich miast. W 1897 roku, aż 2/3 turystów przebywających w Mielnie pochodziło z Berlina. Początkowo podróżowano omnibusami, później tzw. Małą Koleją, aż do 1913 roku kiedy to w Koszalinie powstała Koszalińska Kolej Plażowa. Kurs trwał 40 min do Mielna, a 50 min do Unieścia.
A tak wyglądał przebieg trasy: Koszalin dworzec kolejowy (Köslin Bahnhof) – Dworcowa (Eisenbahnstraße) – Armii Krajowej – Morska (Buchwaldstraße) – Leśnictwo Mścice (Buchwald) – Mścice: Koszalińska (Gudenhagen) – trasa dawnej Małej Kolei (Kleinbahn) przez Strzeżenice (Gross Streitz) – Mielno dworzec kolejowy (Grossmöllen Bahnhof) – Mielno (Grossmöllen): Lechitów (Kösliner Straße, Seestraße), Bolesława Chrobrego (Wilhelmstraße) – Unieście (Nest): 6-Marca (Dorfstraße), Suriana (Dorfstraße) – okolice WDW Rewita (Berliner Kinderheim).
Mielno miało do zaoferowania kilka nowych pensjonatów, w których oferowano garaże i dietetyczną kuchnię. Największy z nich hotel Brottchera (dawny budynek FWP Jantar) posiadał 50 miejsc noclegowych. Tak jak w dzisiejszych czasach pokoje z własną łazienką były droższe, a ceny wynajmu na sezon letni wzrastały 1/3 ceny. Oprócz kąpieli w Morzu Bałtyckim przewodniki polecały spacer po Mielnie i przejażdżkę koleją plażową. Można było również odwiedzić rozciągający się wzdłuż plaży las przez, który Mielno sąsiadowało z mniejszymi wsiami. Dużą popularnością cieszyły się także, Chłopy i Sarbinowo.
Wiecie, że na plażach do 1881 roku obowiązywał zakaz wspólnych kąpieli kobiet i mężczyzn. Kobiety mogły przebywać na plażach od 8:00 do 10:00 rano i od 13:00 do 15:00, mężczyźni zaś od 6:00 do 8:00 i od 17:00 do 19:00.
Przy plażach znajdowały się kawiarnie, najbardziej znana to Cafe Hohenzollern (dawny Floryn). W kawiarniach tętniło życie towarzyskie. Organizowano pokazy filmowe, plenerowe koncerty muzyki w pobliskiej muszli koncertowej. Dla zmotoryzowanych organizowano wspólne wyjazdy na Górę Chełmską lub Gąsek.
Nie wszyscy turyści korzystali z uroków wody, często można było ich spotkać spacerujących, czytających książki lub oglądających zabawę najmłodszych. Jednak zdarzali się tacy, którzy chętnie pluskali się w wodzie. Wtedy musieli zaopatrzyć się w specjalny strój, który znacznie różnił się od współczesnych strojów kąpielowych.
Zobaczcie jak wyglądał stroje na przełomie XIX/XX wieku https://www.lisak.net.pl/blog/?p=24123 , https://www.lisak.net.pl/blog/?p=24168 , https://www.lisak.net.pl/blog/?p=4923
Po wojnie szybko zaczęto podróżować i organizować sobie czas wolny. Za sprawą Funduszu Wczasów Pracowniczych, które powstały w 1949 roku. FWP stało się polskim Thomasem Cookiem, dzięki któremu miliony Polek i Polaków wyjechało na pierwsze wakacje. Fundusz posiadał monopol w zakresie organizacji turystyki dla pracowników i tak pracownicy z nad morza mogli pojechać w góry, a pracownicy z centralnej Polski nad morze. Według danych z 1986 roku w Mielnie działało 5 zespołów wypoczynkowych – Domy Wczasowe Bandera (9 budynków i 76 miejsc), DW Dar Pomorza (7 budynków, 171 miejsc), DW Perła (8 budynków, 88 miejsc), DW Jantar i Albatros łącznie 430 miejsc oraz DW Jutrzenka, Świt, i Słoneczna łącznie 390 miejsc. W Sarbinowie znajdowały się dwa zespoły FWP z 13 budynkami i łączną ilością miejsc 274. Natomiast w Chłopach były tylko 4 budynki z 74 miejscami.
Źródła:
„Mieleńskie opowieści” – Zbigniew Franczukowski
https://jedynka.polskieradio.pl/artykul/2988522,Nadmorskie-kurorty-zdroje-i-bady-w-XIX-wieku
https://pl.wikipedia.org/wiki/Fundusz_Wczas%C3%B3w_Pracowniczych
https://polska-org.pl/8713993,Koszalin,Koszalinska_Kolej_Plazowa_tramwaj_plazowy.html
https://www.zwiedzajmielno.pl/historia-mielna/gro%C3%9Fm%C3%B6llen-1266-1945
